Najczęstszą przyczyną wizyty u dietetyka jest niekontrolowany przyrost masy ciała i trudności w odchudzaniu. I takim osobom – borykającym się z problemem nadmiarowych kilogramów – trudno jest uwierzyć, że są osoby, które mają zgoła odmienny problem.
Mowa o zbyt niskiej masie ciała i problemach z przywróceniem wagi do wartości prawidłowych. Jako dietetyk specjalizujący się w opiece dietetycznej nad pacjentami dotkniętymi schorzeniami hormonalnymi i metabolicznymi wiem, że taka utrata masy ciała generowana chorobą stanowi nie lada wyzwanie. Jest bowiem nie tylko problemem natury estetycznej, ale także stanowi objaw zaburzeń metabolizmu. Jeśli zatem borykasz się z niepokojącym spadkiem masy ciała, zwłaszcza gdy nie towarzyszy mu zmiana nawyków żywieniowych bądź wręcz jesz więcej niż zwykle – dobrze trafiłeś. Pomogę Ci określić przyczyny zbyt niskiej masy ciała i wrócić do należytej wagi w zdrowy sposób, który nie będzie oznaczał zwiększenia ilości tkanki tłuszczowej na drodze zajadania się fast – foodami.
Choroba Gravesa – Basedowa to najczęstsza postać nadczynności tarczycy. Choroba ta ma podłoże autoimmunologiczne, czyli podyktowana jest błędnym rozpoznaniem tkanek tarczycy jako obce. Układ odpornościowy pacjenta rozpoczyna produkcję specyficznych przeciwciał. W niedoczynności tarczycy przeciwciała te powodują uszkodzenie tarczycy i spadek syntezy hormonów tarczycy. Natomiast w przypadku choroby Gravesa – Basedowa przeciwciała działają zgoła odmiennie – wiążą się z receptorami dla TSH, czyli hormonu tyreotropowego, który pobudza syntezę hormonów tarczycy. I to właśnie ma miejsce w chorobie Gravesa – Basedowa – dochodzi do wzmożonej syntezy trójjodotyroniny i tyroksyny. W związku z tym, że hormony te wpływają na metabolizm i funkcjonowanie wielu układów, objawy choroby Gravesa – Basedowa są bardzo charakterystyczne i trudne do przeoczenia.
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów choroby Gravesa – Basedowa jest nadmierna drażliwość i nerwowość, przyspieszona akcja serca oraz drżenie rąk, duszności i uderzenia gorąca. Do tego dochodzi często utrata masy ciała. A czy istnieje zależność: nadczynność tarczycy a tycie? Owszem, w początkowych stadiach choroby Gravesa – Basedowa możliwy jest przyrost masy ciała, z jednoczesnym wzrostem łaknienia.
Kolejne objawy choroby Gravesa – Basedowa to bezsenność, zaburzenia koncentracji i pamięci, nieregularne miesiączki oraz zwiększona potliwość. Ponadto występuje wole, czyli powiększenie w przedniej części szyi, a także oftalmopatia, czyli wytrzeszcz gałek ocznych.
Najczęściej chorobę Gravesa – Basedowa powoduje stres, który stanowi czynnik wyzwalający. Inne aktywatory choroby to palenie papierosów oraz zaburzenia poziomu estrogenów. No właśnie, estrogeny… kobiety są aż 10 – krotnie częściej narażone na rozwój choroby Gravesa – Basedowa, jak i innych schorzeń o podłożu autoimmunologicznym.
Podobnie jak dieta w niedoczynności tarczycy Hashimoto, także sposób odżywiania w chorobie Gravesa – Basedowa ma znaczenie w łagodzeniu objawów choroby oraz zwiększeniu efektywności farmakoterapii. Najważniejszym wyzwaniem jest zapewnienie właściwej kaloryczności diety – a ta musi być w chorobie Gravesa – Basedowa dość wysoka, gdyż wysoki poziom hormonów tarczycy znacząco pobudza metabolizm. Ważne jest zatem dostarczenie wartościowych posiłków, najlepiej o wysokiej gęstości kalorycznej. Największym błędem jest sięgnięcie po słodycze czy fast – foody, które mają zapewnić przytycie. Owszem, są to produkty kaloryczne, ale jednocześnie ubogie w składniki odżywcze. A tych trzeba dostarczyć naprawdę wiele, aby zapobiec rozwojowi niedoborów pokarmowych.
Jeśli zatem zdiagnozowano u Ciebie chorobę Gravesa – Basedowa, jadłospis powinien dostarczać odpowiednią, obliczoną dla Ciebie indywidualnie ilość kalorii, a także optymalną podaż składników odżywczych. Równie istotne jest odpowiednie częste spożywanie posiłków i odpowiednie ich przygotowanie, aby nie dopuścić do utraty dużej ilości cennych mikro – i makroelementów.
Do stosowania diety keto przy nadczynności tarczycy trzeba podejść niezwykle ostrożnie. Przyspiesza ona metabolizm, który u osób z tym schorzeniem jest już zwykle nadmiernie pobudzony. Z tego powodu w przypadku nadczynności tarczycy często zaleca się inne, indywidualnie opracowane plany żywieniowe.
Jednym z nich jest dieta DASH. W jej skład wchodzą produkty, które zawierają składniki pomagające zmniejszyć wydzielanie hormonów tarczycy oraz zwalczać stany zapalne.
Cierpiąc na nadczynność tarczycy, należy stosować dietę normokaloryczną lub wysokoenergetyczną. Ta pierwsza jest przeznaczona dla osób, które mimo swojej choroby, mają prawidłową masę ciała. Natomiast stosowanie diety wysokoenergetycznej jest wskazane u pacjentów z niedowagą i u których pojawił się zanik mięśni.
Plan żywieniowy dla pacjentów z chorobą Gravesa Basedowa – z nadczynnością tarczycy – powinien uwzględniać odpowiednią podaż zwłaszcza:
Prawidłowo zbilansowana dieta (także w chorobie Gravesa-Basedowa) to plan żywieniowy uwzględniający:
Dieta w nadczynności tarczycy to najistotniejszy sposób niefarmakologicznego leczenia choroby Gravesa-Basedowa, zapobiegający nadmiernemu wyniszczeniu i osłabieniu organizmu. Dieta ta ma ponadto na celu zapobieganie rozwojowi towarzyszącej niekiedy chorobie Gravesa-Basedowa insulinooporności.
Plan żywieniowy dla chorego z nadczynnością tarczycy powinien być ułożony przez dietetyka, a nie na własną rękę. To zadanie wymagające wiedzy (m.in. o zawartości składników odżywczych w produktach) oraz umiejętności analizowania sytuacji każdego pacjenta z osobna. Dieta dla chorych z nadczynnością tarczycy (także w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa) ma pomóc nie tylko powrócić do prawidłowej masy ciała. Wspiera ona profilaktykę wyniszczenia organizmu, do którego może prowadzić to zaburzenie hormonalne.
Wraz ze swoimi klientami zawsze jestem w stanie wypracować właściwe nawyki żywieniowe oraz dostosować jadłospis do jednostki chorobowej, preferencji smakowych, możliwości czasowych oraz celu dietetycznego. Nie sięgaj po dostępne w Internecie gotowe diety, gdyż kluczowe w procesie leczenia choroby Gravesa-Basedowa jest indywidualne dostosowanie diety do pacjenta i wyników jego badań. To dopiero na ich podstawie i wnikliwego wywiadu z chorym można opracować właściwy plan żywieniowy uzupełniający farmakologiczne leczenie nadczynności tarczycy.
Nie próbuj także układać diety na własną rękę, gdyż najczęściej kończy się to zajadaniem tzw. pustych kalorii, a także nie powierzaj skomponowania jadłospisu w chorobie Gravesa-Basedowa przypadkowym dietetykom, którzy nie specjalizują się w dietoterapii tego typu schorzeń. Ja mogę pochwalić się dużym doświadczeniem w pracy z osobami cierpiącymi na schorzenia tarczycy, zwieńczonym wieloma sukcesami. W Twoim przypadku także się uda!
Przeczytaj również: Choroba Gravesa – Basedowa – dieta i farmakoterapia
