W związku z prowadzeniem mało aktywnego stylu życia, ciągłemu narażeniu na stres oraz dominowaniu w diecie mało wartościowych, przetworzonych produktów, coraz większym zagrożeniem stają się choroby cywilizacyjne. Ich wymowna nazwa doskonale oddaje ich charakter – wynikają one bowiem bezpośrednio ze współczesnego trybu życia.
Teoretycznie zatem każdy z nas jest narażony na ich rozwój, zwłaszcza, jeśli w rodzinie występowały takie schorzenia. Jedną z chorób cywilizacyjnych, zbierających coraz bardziej tragiczne żniwo, jest cukrzyca. Myślisz, że ten problem Cię nie dotyczy? Dziś na cukrzycę choruje kilka milionów Polaków i trudno jest oszacować, w jakim stopniu te ponure statystyki zasilają Ci, którzy o swojej chorobie nie mają pojęcia. Zła wiadomość jest taka, że co około 15 lat podwaja się liczba chorych. Dobra wiadomość jest taka, że możesz zrobić naprawdę wiele, aby nie zachorować – zwłaszcza na cukrzycę typu II, generowaną stylem życia.
Kolejna dobra wiadomość jest taka, że ze zdiagnozowaną cukrzycą można żyć długo i w dobrej kondycji – o ile odpowiednio wcześnie wdrożone zostanie leczenie. A kluczową rolę w profilaktyce i terapii cukrzycy odgrywa dieta przy cukrzycy – i taką pomogę Ci wdrożyć w życie.
Cukrzyca to choroba o charakterze przewlekłym, która znacznie częściej dotyczy kobiet. Wedle definicji WHO, cukrzyca to grupa chorób metabolicznych wyróżniająca się wysokim poziomem glukozy we krwi (hiperglikemią), co spowodowane jest zbyt niskim poziomem insuliny lub niewłaściwą reakcją tkanek organizmu na działanie insuliny. Insulina to syntetyzowany przez trzustkę hormon normalizujący poziom glukozy we krwi i regulujący jej pobieranie przez komórki ciała w celach energetycznych.
Podstawowy podział obejmuje dwa rodzaje cukrzycy – cukrzycę typu I oraz cukrzycę typu II. Cukrzyca Typu I najczęściej pojawia się przed 35 r. ż., a u jej podstaw leży zaburzenie immunologiczne, polegające na błędnym rozpoznaniu komórek trzustki jako obce. Powoduje to stopniowe niszczenie trzustki przez syntetyzowane autoprzeciwciała oraz spadek syntezy insuliny. Takie zaburzenie czynności układu immunologicznego najczęściej uwarunkowane jest genetycznie. Jeśli cukrzyca o podłożu autoimmunologicznym rozwinie się po 35. roku życia – określana jest jako cukrzyca LADA, czyli cukrzyca o podłożu autoimmunologicznym rozpoznawana u dorosłych.
Cukrzyca typu II jest natomiast generowana niezdrowym stylem życia – nadwagą, brakiem aktywności fizycznej, źle zbilansowaną dietą. Ta postać choroby stanowi aż 90% wszystkich przypadków cukrzycy a zachorowalność na nią wzrasta lawinowo – także wśród dzieci. W przeciwieństwie do cukrzycy typu I, cechującej się brakiem wydzielania insuliny, w cukrzycy typu II dochodzi do jej niewłaściwego wydzielania bądź nieprawidłowej reakcji tkanek na jej działanie, czyli insulinooporności. Specyficznym rodzajem cukrzycy jest cukrzyca w ciąży, do rozwoju której może dojść podczas ciąży i która ustępuje po urodzeniu dziecka.
Podstawą zdiagnozowania cukrzycy są wyniki badań laboratoryjnych, jednak bardzo istotną rolę odgrywa także jak najszybsze rozpoznanie objawów cukrzycy.
Najbardziej charakterystyczne objawy cukrzycy to:
Objawy te mogą pojawiać się stopniowo, przez dłuższy okres czasu, w rozmaitych konfiguracjach – i dlatego cukrzyca tak często pozostaje nierozpoznana. A gdy diagnoza zostanie już postawiona – pora na leczenie cukrzycy i zmianę sposobu odżywiania.
Dieta w cukrzycy – spersonalizowany model żywieniaCukrzyca to choroba o bardzo indywidualnym przebiegu – każdy diabetyk inaczej reaguje na leki, oznaczane są różne poziomy glikemii. Dlatego dieta cukrzycowa musi uwzględniać te zmienne i być opracowywana pod kątem osobniczych predyspozycji pacjenta. W podobny sposób powinna być oceniana jej skuteczność. Poza codziennym oznaczaniem poziomu glikemii glukometrem (na czczo i w okresach okołoposiłkowych), jak i badaniem poziomu hemoglobiny glikowanej, która zapewnia znacznie lepszy wgląd w kontrolę glikemii. Pokazuje ona, jak na przestrzeni ostatnich kilku tygodni kontrolowany był poziom cukru we krwi.
W powszechnym mniemaniu dieta w cukrzycy polega na spożywaniu pięciu regularnych posiłków dziennie i bazuje na sporej podaży węglowodanów, rzędu 55 – 60%. Niestety – efektem takiej diety jest stale podwyższony poziom glukozy we krwi, dalszy wzmożony wyrzut insuliny i brak efektów leczenia. A choroba postępuje, generując liczne powikłania.
Nie należy obawiać się diety niskowęglowodanowej – jeśli podaż węglowodanów zostanie dostosowana do poziomu glikemii oraz stosowanych dawek leków czy insuliny, nie grożą Ci epizody hipoglikemii, czyli spadku poziomu glukozy poniżej normy. Należy zadbać o jakość węglowodanów, niech będą to węglowodany złożone. Dieta niskowęglowodanowa wymaga zwiększenia podaży pełnowartościowego białka oraz wartościowych tłuszczów. Korzystny wpływ na zdrowie cukrzyca osiągnąć można dzięki dostarczeniu z dietą odpowiednich ilości błonnika, witamin i minerałów oraz antyutleniaczy. Wraz z indywidualnie dopasowaną suplementacją taka dieta sprawdzi się u każdego.
Jako dietetyk specjalizujący się w dietoterapii cukrzycy udowodnię Ci, iż właściwa dieta dla cukrzyka pomoże unormalizować poziom glukozy we krwi oraz syntezę insuliny, co może wręcz pomóc zmniejszyć dawki leków hipoglikemizujących czy insuliny. Poprawie ulegną także parametry lipidowe – poziom trójglicerydów czy cholesterolu, ponadto masa ciała wróci do wartości prawidłowych.
Przeczytaj również: Cukier – wróg dla naszego zdrowia
