Chorujesz na cukrzycę? Trenuj!
Osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę, powinny zmienić tryb życia na zdrowszy. Nie wystarczy jedynie sięgać po leki obniżające poziom glukozy we krwi czy insulinę. Konieczne jest stosowanie odpowiedniej diety oraz regularna aktywność fizyczna. Osoby cierpiące na cukrzycę często unikają intensywniejszych treningów – wszystko z obawy przed hipoglikemią, czyli nadmiernym spadkiem poziomu glukozy we krwi. Podczas treningu to właśnie glukoza stanowi podstawowe źródło energii dla pracujących mięśni. Jednak te obawy są całkowicie nieuzasadnione – wystarczy stopniowo przyzwyczajać organizm do coraz intensywniejszych treningów, a aktywność fizyczną uzupełnić dietą normalizującą poziom glukozy we krwi.
Jak trenować chorując na cukrzycę?
W fizjologicznych warunkach organizm ma zdolność do utrzymania prawidłowego poziomu glikemii we krwi. Odbywa się to poprzez pozyskiwanie energii z glikogenu mięśniowego, a także glukozy i wolnych kwasów tłuszczowych uwalnianych z wątroby. Jednak u osób dotkniętych cukrzycą metabolizm glukozy jest zaburzony, co może prowadzić do zwiększenia ryzyka wystąpienia hipoglikemii.
U osób cierpiących na cukrzycę typu 1 i niedobór insuliny podczas wysiłku fizycznego może dojść do nasilonej syntezy hormonów przeciwstawnych do insuliny. Wynika to z faktu, iż wysiłek fizyczny zwiększa we krwi poziom glukagonu – hormonu uwalniającego glukozę z jej depozytów mięśniowych i wątrobowych. Zaburzenie syntezy antagonistów insuliny przy jednoczesnym jej niedoborze może stwarzać ryzyko znacznej hiperglikemii oraz kwasicy ketonowej.
Z kolei podczas leczenia cukrzycy insuliną zagrożenie jest inne – podawanie insuliny z zewnątrz może ograniczać mobilizację glukozy podczas wysiłku, co stwarza ryzyko hipoglikemii. Oczywiście nie oznacza to, że osoby z cukrzycą są skazane na siedzący tryb życia – wręcz przeciwnie. Regularna aktywność fizyczna jest możliwa, a co więcej – konieczna.
Kwestię rozpoczęcia regularnych treningów warto skonsultować z lekarzem. W przypadku braku przeciwwskazań można przystąpić do treningów. Najlepiej zacząć stopniowo – to zalecenie dotyczy zwłaszcza pacjentów starszych i z niewyrównaną cukrzycą. Osoby młode z dobrze kontrolowanym poziomem glikemii mogą bez obaw wykonywać większość form aktywności fizycznej.
Najważniejsze zalecenia podczas treningów:
- Unikanie aktywności fizycznej na czczo.
- Kontrolowanie pomiaru glikemii przy użyciu glukometru; gdy przed planowanym treningiem glikemia wynosi poniżej 5,5 mmol/l – warto przełożyć trening do momentu unormalizowania się poziomu glikemii.
- Posiadanie przy sobie przekąski stanowiącej źródło węglowodanów.
- Unikanie trenowania w samotności i zawsze posiadanie na nadgarstku opaski informującej o byciu diabetykiem.
- Dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu.
Trening w cukrzycy uzupełnij odpowiednią dietą
Osoby chorujące na cukrzycę – zwłaszcza te trenujące – bardzo często popełniają podstawowy błąd dietetyczny, czyli spożywają zbyt wiele węglowodanów. Podyktowane jest to obawą przed hipoglikemią i błędnym przekonaniem, że spożycie węglowodanów w okresie okołotreningowym zapewni bardziej efektywną pracę mięśni i zapobiegnie hipoglikemii. Jednak takie rozwiązanie może jeszcze bardziej przyczynić się do zaburzeń gospodarki węglowodanowo-insulinowej.
Jedynym skutecznym postępowaniem jest przestrzeganie diety, która – jak pokazują badania kliniczne – idealnie sprawdza się u osób z cukrzycą i pozwala normalizować poziom glikemii. Mowa o diecie opartej na tłuszczach, w której znacząco ograniczone jest spożywanie węglowodanów. Dzięki takiemu modelowi żywienia możliwe jest regularne trenowanie, redukcja masy ciała oraz ograniczenie przewlekłego stanu zapalnego towarzyszącego hiperglikemii. Znajduje to wyraz m.in. w poprawie wyników badań – pacjenci stosujący dietę opartą na tłuszczach mogą ograniczyć dawki przyjmowanych leków hipoglikemizujących, gdyż poziom glukozy i hemoglobiny glikowanej ulega normalizacji.
Idealna dieta w cukrzycy to taka, która jest skomponowana indywidualnie. Korzystanie z gotowych diet dostępnych w internecie bądź gabinecie diabetologa to zły pomysł. Dieta powinna uwzględniać bowiem aktualny stan zdrowia i wyniki badań, wagę oraz stopień aktywności fizycznej. Dlatego niezbędna jest wizyta u dietetyka, najlepiej takiego, który specjalizuje się we współpracy z osobami dotkniętymi cukrzycą czy insulinoopornością.
Moja działalność jako dietetyka koncentruje się właśnie na wspomaganiu dietą terapii chorób przewlekłych i osiąganiu spektakularnych efektów w postaci poprawy stanu zdrowia.
Przeczytaj również: Dieta niskowęglowodanowa przy lekach na nadciśnienie