Czy poziom cholesterolu można obniżyć bez stosowania leków? Jaki wpływ na poziom cholesterolu ma post przerywany?
Wysoki poziom cholesterolu uznawany jest za istotny czynnik ryzyka występowania groźnych chorób serca. Cholesterol dzieli się zwykle na dwa główne rodzaje:
Wynik badania ogólnego poziomu cholesterolu, bez podziału na LDL i HDL, nie dostarcza zbyt wielu informacji. Podczas badania cholesterolu określany jest również poziom trójglicerydów, będących rodzajem tłuszczu występującym we krwi. Tłuszcz jest w tej postaci przechowywany w komórkach, jak również krąży swobodnie w organizmie. W trakcie postu, trójglicerydy rozbijane są na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol. Kwasy te są wykorzystywane do pozyskania energii dla organizmu. Trójglicerydy są zatem postacią, w jakiej przechowywana jest energia. Cholesterol natomiast jest wykorzystywany do naprawy ścian komórek i wytwarzania niektórych hormonów.
Badania z początku lat 60. ubiegłego wieku wykazały związek między wysokim poziomem cholesterolu i trójglicerydów, a występowaniem chorób serca. Jednak związek ten jest znacznie mniejszy niż zwykło się uważać. Zależność stała się jeszcze mniejsza, kiedy poziom LDL był oceniany oddzielnie od HDL. Jako, że cholesterol występował w miejscach powstawania blaszki miażdżycowej, wydawało się logiczne, że wysoki poziom cholesterolu we krwi ma istotny wpływ na zatykanie się tętnic.
Pojawiło się pytanie o powód wysokiego poziomu cholesterolu we krwi. Pierwotnie uważano, że powoduje go sposób odżywiania. Teoria ta została dawno obalona, ponieważ 80% cholesterolu znajdującego się we krwi jest produkowane w wątrobie. Wszystkie badania, które zostały przeprowadzone od tamtego czasu pokazały, że spożywanie większych ilości cholesterolu nie podnosi jego poziomu we krwi.
Wiele lat musiało minąć, aby te informacje dotarły do świadomości społeczeństwa. Nie pomagała w tym postawa dietetyków, straszących przez lata zgubnym wpływem spożywanego cholesterolu. Jeśli jednak spożywany cholesterol nie przyczynia się do podniesienia jego poziomu we krwi, to co?
Pomysłem na obniżenie poziomu cholesterolu było obniżenie tłuszczów w diecie, w szczególności tłuszczów nasyconych. Nie przynosi to pożądanego efektu, jednak sporo osób do dziś jest o tym przekonanych. Podobnie jak w wypadku spożywanego cholesterolu, badania pokazały wyraźnie, że zależność między ilością spożywanego tłuszczu, a poziomem cholesterolu, nie istnieje.
Wiele osób próbuje obniżyć poziom cholesterolu wprowadzając dietę niskotłuszczową, mimo że udowodniono już brak skuteczności tej metody. Badania pokazują tymczasem, że najprostszą metodą na znaczące obniżenie poziomu cholesterolu jest post przerywany.
HDL
„Dobry” cholesterol pełni funkcje ochronne, więc obniżony poziom HDL zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Zależność ta jest znacznie silniejsza niż w wypadku cholesterolu LDL. Trzeba jednak pamiętać, że poziom HDL jest tylko znacznikiem choroby. Leki podnoszące poziom HDL nie chronią same z siebie przed chorobami serca, na tej samej zasadzie jak farbowanie włosów nie odejmuje naprawdę lat.
Dbamy o właściwy poziom HDL, ponieważ wskazuje ewentualną chorobę, podobnie jak gorączka jest często jedynym widocznym objawem infekcji. Jeśli poziom HDL spada może być to wskazówka, że dzieje się coś niedobrego. Jak post wpływa na poziom HDL? Jak widać na poniższym wykresie, 70 dni stosowania postu przerywanego, miało minimalny wpływ na poziom HDL.
Trójglicerydy
Jaki związek ma poziom trójglicerydów z dietą? W trakcie stosowania postu przerywanego poziom trójglicerydów spadł aż o 30%. Poziom trójglicerydów jest w znacznej mierze zależny od diety. Jednak to nie zmniejszenie ilości spożywanego tłuszczu czy cholesterolu powoduje obniżenie poziomu trójglicerydów. Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za to zjawisko wydaje się być redukcja ilości węglowodanów w diecie.
LDL
Co dzieje się z poziomem LDL podczas postu? Pewne jest, że spada bardzo mocno. Po 70 dniach stosowania postu przerywanego redukcja poziomu LDL wyniosła około 25%. Istnieją oczywiście leki, które mogą go obniżyć nawet o 50% lub więcej. Okazuje się, że prosta zmiana nawyków żywieniowych daje efekt w połowie tak silny jak najsilniejsze dostępne obecnie lekarstwa.
Staje się zrozumiałe, że wraz z redukcją wagi, zachowaniem beztłuszczowej masy mięśniowej oraz zmniejszeniem obwodu w pasie, post przerywany poprawia wiele istotnych czynników ryzyka występowania chorób układu sercowo-naczyniowego. Nie można również zapomnieć o zmniejszeniu poziomu LDL i trójglicerydów.
Ujmując krótko, podczas postu organizm przestawia się ze spalania cukru na spalanie tłuszczu. Wolne kwasy tłuszczowe (FFA) są utleniane dla pozyskania energii, zmniejsza się poziom ich syntezy (organizm spala tłuszcz zamiast go odkładać). Zmniejszenie syntezy triacylgliceroli owocuje zmniejszonym wydzielaniem VLDL (lipoprotein o bardzo niskiej gęstości) z wątroby, co przyczynia się do obniżenia ogólnego poziomu LDL.
Metodą na obniżenie LDL jest pozwolenie organizmowi na spalenie go. Błąd założeń diet niskotłuszczowych tkwi w dostarczaniu organizmowi cukru, co powoduje, że nie spala on tłuszczu.
Wszystko to na pewno przyniesie korzyści dla ogólnego stanu zdrowia. Czy przełoży się na poprawę stanu układu sercowo-naczyniowego? Można się domyślać, że tak. Nie ma praktycznie nic do stracenia, poza kilkoma kilogramami.
