Diabesity, czyli cukrzycootyłość
Stale wzrasta liczba zachorowań na cukrzycę typu 2, przybywa także osób dotkniętych otyłością. Ponadto coraz częściej odnotowywane są przypadki insulinooporności, stanu przedcukrzycowego czy zespołu metabolicznego, które – niestety – często traktowane są jako drobne dolegliwości zdrowotne. A w rzeczywistości są to poważne zaburzenia zdrowotne o charakterze metaboliczno-hormonalnym, które są ze sobą wzajemnie powiązane i prowadzą do rozwoju wielu poważnych chorób przewlekłych. Wszystkie te stany chorobowe są ze sobą powiązane, a o ich wzajemnej zależności najlepiej świadczy fakt wprowadzenia terminu „diabesity”.
Diabesity – co to znaczy?
Diabesity to termin powstały z połączenia dwóch słów: obesity oraz diabetes, które oznaczają odpowiednio otyłość i cukrzycę. Diabesity jest określeniem stosowanym do sklasyfikowania stanu pomiędzy insulinoopornością i nadwagą a cukrzycą typu 2 i otyłością. Stan ten określany jest także mianem cukrzycy utajonej. I jest to określenie bardzo trafne, dotyczy bowiem sytuacji, w której brak jest objawów cukrzycy, dochodzi jednak do rozwoju charakterystycznych zmian metaboliczno-hormonalnych. Według ostrożnych szacunków problem diabesity może dotyczyć nawet 1,7 miliarda osób, a już za parę lat dotknie co drugiego Amerykanina.
U podłoża cukrzycootyłości leżą rozmaite zaburzenia metaboliczne i hormonalne, które mogą być konsekwencją zarówno nadmiernej masy ciała, jak i hiperglikemii. Zaburzenia te obejmują m.in.:
- rozwój przewlekłego stanu zapalnego,
- nasilenie procesów autoimmunologicznych,
- rozwój insulinooporności,
- pojawienie się zaburzeń lipidowych, zwłaszcza wzrost poziomu trójglicerydów oraz cholesterolu LDL,
- wysokie ciśnienie tętnicze krwi,
- zwiększoną tendencję do powstawania zakrzepów,
- nasilony stres oksydacyjny.
Ujmowanie otyłości oraz cukrzycy typu 2 jako wspólnego problemu ma sens, gdyż bardzo często choroby te występują jednocześnie. Wynika to z faktu, że otyłość przyczynia się do rozwoju cukrzycy typu 2, a cukrzyca często generuje otyłość. Nie jest to oczywiście żelazną regułą, gdyż zdarzają się osoby szczupłe cierpiące na cukrzycę, a także otyłe – bez cukrzycy. Jednak w zdecydowanej większości przypadków odnotowywane jest współwystępowanie cukrzycy i nadmiernej masy ciała.
Czy dotyczy Cię problem cukrzycootyłości?
Ukryta cukrzyca to poważny problem, który wciąż jeszcze pozostaje niezdiagnozowany u wielu osób. Dlaczego? Pierwszą przyczyną jest bez wątpienia fakt, że problem wciąż jest bagatelizowany – zarówno przez pacjentów, jak i lekarzy. Umiarkowana nadwaga, niewielkie zaburzenia lipidogramu, nieznacznie podwyższony poziom glukozy traktowane są jako mało znaczące fakty. Być może skłonią do zmiany trybu życia i częstszego wykonywania badań kontrolnych, jednak wciąż traktowane są w kategorii niewielkiego zaburzenia zdrowotnego, a nie realnego problemu o poważnych konsekwencjach.
Drugą przyczyną utrudniającą rozpoznanie diabesity jest możliwość występowania szerokiego spektrum manifestacji klinicznych. Ukryta cukrzyca może rozwinąć się u pozornie szczupłej osoby, która nie jest świadoma posiadania sporych depozytów tłuszczu trzewnego (skinny fat). Może dotyczyć osób z nadwagą, które mają prawidłową glikemię. Jednak takie prawidłowe wyniki oznaczania poziomu glukozy we krwi nie są gwarancją zdrowia. Jeszcze są prawidłowe – ale wkrótce pojawi się hiperglikemia. Ponadto – gdyby przeprowadzić bardziej wnikliwą diagnostykę – otrzymalibyśmy zapewne wyniki sugerujące insulinooporność czy zespół metaboliczny.
Jak zatem oszacować, czy dotyczy nas problem diabesity?
Poniżej znajdziesz wskazówki dotyczące tego, co powinno Cię zaniepokoić:
- nadmierna masa ciała (BMI powyżej 25),
- otyłość brzuszna (obwód pasa u kobiet powyżej 88 cm, a u mężczyzn – powyżej 94 cm),
- podwyższona glikemia na czczo (powyżej 100 mg/dl) lub hiperglikemia przygodna (powyżej 140 mg/dl),
- wysoki poziom insuliny na czczo,
- siedzący tryb życia,
- nieprawidłowy lipidogram (trójglicerydy powyżej 150 mg/dl lub poziom HDL poniżej 40 mg/dl u mężczyzn lub 50 mg/dl u kobiet),
- podwyższone ciśnienie tętnicze (skurczowe przekraczające 130 mmHg lub rozkurczowe powyżej 85 mmHg).
Stwierdzenie u siebie choć kilku z wymienionych symptomów może wskazywać na występowanie poważnych zaburzeń zdrowotnych – poczynając od insulinooporności, poprzez zespół metaboliczny, aż po cukrzycę typu 2. Jak temu zapobiegać? Profilaktyka tych zaburzeń sprowadza się w gruncie rzeczy do utrzymania prawidłowej glikemii oraz poziomu insuliny we krwi. Dzięki temu możliwe będzie skuteczne odchudzanie oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała, ograniczenie przewlekłych stanów zapalnych, a także skuteczna ochrona przed stresem oksydacyjnym. A to przełoży się na minimalizowanie ryzyka rozwoju wielu chorób przewlekłych, w tym cukrzycy, chorób serca, schorzeń autoimmunologicznych czy procesów neurodegeneracyjnych.
Przeczytaj także: Jak wygląda współczesna dieta Twojego dziecka?