Jakie rozróżniamy rodzaje tłuszczów w diecie?
Na co dzień spotykamy 3 rodzaje tłuszczów. Przez wiele lat narosło wokół nich wiele mitów i błędnych informacji, chociaż wszystkie 3 rodzaje tłuszczów są ważne dla zdrowia i powinny być uwzględnione w codziennej diecie. Sposobem, w jaki określa się rodzaj spożywanego tłuszczu, jest określenie dominującego rodzaju tłuszczu w danym produkcie. Dla przykładu oliwę z oliwek uznajemy za tłuszcz jednonienasycony (~75% tłuszczów jednonienasyconych), a masło (~60% tłuszczów nasyconych) – tłuszczem nasyconym.
- Tłuszcze nasycone. Tłuszcze te są niezbędne dla właściwego funkcjonowania systemu odpornościowego, gęstość kości i utrzymania właściwego poziomu testosteronu. Przez wiele lat wrzucano je do tej samej, szkodliwej kategorii, co tłuszcze trans, jednak badania udowodniły, że są one niezbędne dla pracy organizmu. Udowodniono również, że nie są powiązane z ryzykiem pojawiania się chorób serca. Tłuszcze nasycone znaleźć można w mięsie, jajkach czy maśle – produktach, które jemy od tysięcy lat. Poprawiają poziomy cholesterolu HDL/LDL.
- Tłuszcze wielonienasycone. Tłuszcze te występują zwykle w postaci tłuszczów roślinnych i przez wiele lat były wychwalane jako bardzo zdrowe. Problem w tym, że zwykle występują w mocno przetworzonej formie. Powinno się unikać wszystkich rzekomo zdrowych dla serca margaryn i miksów. Badania pokazały, że rosnąca częstotliwość występowania chorób serca jest związana z płynnymi olejami roślinnymi i tłuszczami trans, a nie z tłuszczami nasyconymi. Nie należy tego jednak źle zrozumieć – ryby również posiadają wysoką zawartość tłuszczów wielonienasyconych, które są bardzo korzystne dla zdrowia.
- Najprościej jest zapamiętać, że przetworzone tłuszcze wielonienasycone są złe (pogarszają poziom cholesterolu HDL/LDL), a naturalne nieprzetworzone tłuszcze wielonienasycone są dobre (poprawiają wyniki cholesterolu HDL/LDL).
- Tłuszcze jednonienasycone. Są dobrze znane i uznawane za zdrowe. Rozmaite badania pokazują ich dobry wpływ na wiele aspektów zdrowia, w tym poprawę poziomów cholesterolu HDL i LDL. Przykładami zdrowych tłuszczów jednonienasyconych jest oliwa z oliwek i olej słonecznikowy.
- Tłuszcze trans. Nie występują w tłustych pokarmach (tylko w tłustych i jednocześnie przetworzonych pokarmach), jednak warto o nich wspomnieć. Chyba każdy już słyszał o ich fatalnym wpływie na zdrowie. Powstają w efekcie reakcji chemicznych pozwalających dłużej zachować świeżość produktu. Uwodornienie jest procesem dodającym wodór do tych tłuszczów, co powoduje zmianę pozycji cząsteczek wodoru w łańcuchu kwasu tłuszczowego. Krótko: jeśli coś zawiera tłuszcze trans, należy to omijać z daleka. Ich spożycie powoduje choroby serca oraz pogarsza poziom cholesterolu HDL/LDL).