Żywność przetworzona zalewa sklepowe półki i coraz częściej dominuje na naszych talerzach. Tego typu produkty charakteryzują się znacznie mniejszą zawartością cennych składników odżywczych, przy jednoczesnej wysokiej zawartości syntetycznych, szkodliwych dodatków. Negatywny wpływ żywności przetworzonej na zdrowie nie budzi już wątpliwości, a co za tym idzie – istnieje konieczność wyeliminowania takich niezdrowych produktów z naszej diety. Nie każdy jednak wie, co w rzeczywistości kryje się pod pojęciem żywności przetworzonej – wszak większość produktów na sklepowych półkach poddawana jest mniej lub bardziej zaawansowanym procesom przetwórczym. W celu ułatwienia oceny żywności pod kątem stopnia jej przetworzenia, stworzono system klasyfikacji NOVA.
Warto przyjrzeć się bliżej temu systemowi, który obejmuje cztery grupy żywności. Najlepiej komponować dietę w oparciu o produkty zaliczane do grupy 1 i 2, ograniczyć spożycie produktów z grupy 3 oraz całkowicie wyeliminować te z grupy 4.
W tej grupie znajdują się produkty nieprzetworzone oraz przetworzone w minimalnym stopniu. Żywność minimalnie przetworzona to taka, która została poddana procesom mrożenia, suszenia czy pasteryzacji. Cechą charakterystyczną tej żywności jest brak dodatku cukru, tłuszczu, soli czy jakichkolwiek syntetycznych dodatków. Do grupy 1 zaliczane są:
Do grupy 2 zaliczane są produkty spożywcze określane jako składniki kulinarne, będące pochodnymi produktów naturalnych. Pozyskiwane są na drodze mielenia, tłoczenia, rafinacji i najczęściej spożywane są z produktami z grupy 1, gdyż wykorzystywane są do ich przyrządzania. Do grupy 2 zaliczamy m.in.:
Do grupy 3 zaliczane są przetworzone produkty, które powstały poprzez dodanie do żywności z grupy 1 składników z grupy 2 lub zostały poddane procesom konserwacji. Przykłady produktów z tej grupy to:
Do grupy 4 zaliczane są produkty przetworzone w znacznym stopniu, tzw. żywność ultraprzetworzona. Wyróżniają się one zawartością dodanego cukru, tłuszczu, białka, a także licznymi syntetycznymi dodatkami, takimi jak konserwanty, aromaty, barwniki. Poddawane są zaawansowanym procesom przetwórczym, przez co ich samodzielne przygotowanie w warunkach domowych jest zazwyczaj niemożliwe. Do tej grupy produktów zalicza się m.in.:
Oczywiście – taki system klasyfikacji żywności nie jest pozbawiony wad. Uwzględnia on stopień przetworzenia, ale nie bierze pod uwagę kaloryczności produktów czy zawartości składników odżywczych.
Ocena żywności wg skali Nutri-ScoreAlternatywą dla systemu NOVA jest klasyfikacja Nutri-Score, która polega na stosowaniu pięciokolorowych oznaczeń na etykietach produktów. Oznaczenia stosowane w skali Nutri-Score to:
Produkty oznaczone jako A są uznawane za najzdrowsze, zaś E – za najmniej zdrowe. Ocena produktu dokonywana jest m.in. w oparciu o zawartość cukru, tłuszczów, błonnika, witamin, składników mineralnych, a także udział warzyw, owoców i orzechów oraz gęstość energetyczną.
Taka klasyfikacja jest zalecana przez Światową Organizację Zdrowia oraz Komisję Europejską. Coraz więcej światowych producentów żywności wykorzystuje odpowiednie oznaczenia Nutri-Score na swoich etykietach. Taki sposób oznaczania żywności jest bardzo czytelny i zrozumiały dla konsumentów, co pozytywnie wpływa na wybory zakupowe. Świadome żywienie umożliwia profilaktykę i leczenie insulinooporności, cukrzycy typu 2 czy chorób układu krążenia.
Przeczytaj również: Dieta ketogeniczna dla osób początkujących
Dietetyk kliniczny, specjalista ds. żywienia i popularyzator zdrowego stylu życia, znany z podejścia do diety ketogenicznej oraz indywidualnej pracy z pacjentem. Autor kursów online, praktycznych ebooków i licznych artykułów edukacyjnych. Aktywnie dzieli się wiedzą w social mediach, gdzie wspiera swoich odbiorców w osiąganiu zdrowych nawyków. Zobacz ofertę kursów: [Sprawdź kursy Grzegorza »]